جامعه-e1720506872586-1024x608.jpg

صرع و دیدگاه جامعه

ممکن است نام بیماری صرع را شنیده و یا خود و عزیزانتان نیز با این اختلال مغزی درگیر باشید. صرع، اختلالی مغزی که با تشنج‌های مکرر مشخص می‌شود، با وجود پیشرفت‌های چشمگیر در علم پزشکی، هنوز هم بیماران مبتلا به صرع با چالش‌های متعددی در سطوح مختلف زندگی روبرو هستند. این مقاله با نگاهی عمیق به این چالش‌ها، سازمان‌های حامی، نقش تکنولوژی و دیدگاه جامعه، تصویری جامع از این بیماری و مسیر پر پیچ و خم زندگی مبتلایان به آن ارائه می‌دهد، با ما همراه باشید.

بیماران صرع با چه مشکلاتی روبرو هستند؟

این بخش از مقاله به بررسی برخی از مهم‌ترین چالش‌ها و مشکلاتی که بیماران صرع با آن مواجهه هستند، می‌پردازیم:

۱-موانع اشتغال و تحصیل

  • تشنج‌های ناگهانی و غیرقابل پیش‌بینی : این امر یافتن شغل و حفظ آن را برای بیماران دشوار می‌کند. کارفرمایان ممکن است به دلیل ترس از بروز حادثه در محل کار، از استخدام افراد مبتلا به صرع خودداری کنند.

۲-محدودیت‌های رانندگی

  • خطر بروز تشنج حین رانندگی : به دلیل خطر بالای بروز تشنج در حین رانندگی، بیماران صرع در بسیاری از کشورها مجاز به رانندگی نیستند. این موضوع می‌تواند استقلال و تحرک آنها را به شدت محدود کند.

۳-طرد اجتماعی و انگ اجتماعی

  • جهل و خرافات : متاسفانه، هنوز هم جهل و خرافات در مورد صرع در میان برخی از افراد جامعه وجود دارد. این افراد ممکن است تصورات غلطی در مورد این بیماری داشته باشند و از بیماران صرع دوری کنند.

۴-مشکلات عاطفی و روانی

  • ترس از آینده : بیماران صرع ممکن است ترس‌های زیادی در مورد آینده خود داشته باشند. آنها ممکن است نگران تکرار تشنج، از دست دادن شغل یا تحصیل، و یا طرد شدن از سوی اطرافیان باشند.

  • اضطراب : تشنج‌های ناگهانی و غیرقابل پیش‌بینی می‌توانند منبع اضطراب شدید برای بیماران باشند. این اضطراب می‌تواند در زندگی روزمره آنها اختلال ایجاد کند و کیفیت زندگی آنها را تحت شعاع قرار دهد.

  • افسردگی : ابتلا به صرع می‌تواند خطر ابتلا به افسردگی را در افراد افزایش دهد. این امر می‌تواند به دلیل عوامل مختلفی از جمله چالش‌های اجتماعی، عوارض جانبی داروها و ترس از آینده باشد.

۵-موانع مربوط به ازدواج و تشکیل خانواده

  • ترس از انتقال بیماری به نسل بعد : برخی از بیماران صرع به دلیل ترس از انتقال ژن معیوب به فرزندان خود، از ازدواج و تشکیل خانواده خودداری می‌کنند.

۶-مشکلات مربوط به سلامتی

  • عوارض جانبی داروها : داروهای ضد تشنج می‌توانند عوارض جانبی مختلفی مانند خستگی، سرگیجه، افزایش وزن و مشکلات حافظه داشته باشند.

  • نیاز به مراقبت‌های پزشکی : بیماران صرع باید به طور مرتب تحت معاینات پزشکی قرار بگیرند و داروهای خود را به طور منظم مصرف کنند.

۷-چالش‌های مربوط به سبک زندگی

    • محدودیت‌های غذایی : برخی از بیماران صرع باید از مصرف برخی از غذاها و نوشیدنی‌ها مانند الکل و کافئین خودداری کنند.

    • نیاز به خواب کافی : خواب کافی برای کنترل تشنج ضروری است. با این حال، برخی از بیماران صرع ممکن است به دلیل عوارض جانبی داروها یا مشکلات عاطفی، دچار مشکل خواب شوند.

سازمان‌های حمایت از بیماران مبتلا به صرع

در پرتو چالش‌های متعددی که بیماران صرع با آن مواجهند، سازمان‌های متعددی در سراسر جهان با هدف حمایت از این افراد و ارتقای کیفیت زندگی آنها تلاش می‌کننددر ادامه به معرفی برخی از مهم‌ترین سازمان‌های حامی بیماران صرع در سطح بین‌المللی و ایران می‌پردازیم:

سازمان‌های بین‌المللی

●       اتحادیه بین‌المللی صرع (ILAE)

●       بنیاد صرع (Epilepsy Foundation)

●       انجمن صرع اروپا (EME)

انجمن صرع ایران

این انجمن به عنوان متولی اصلی حمایت از بیماران صرع در ایران فعالیت می‌کند و طیف گسترده‌ای از خدمات را به این افراد ارائه می‌دهد، از جمله:

●       برگزاری کنگره‌ها و سمینارهای علمی

●       انتشار مجلات و کتب آموزشی

●       ارائه خدمات مشاوره و مددکاری

●       حمایت از بیماران در زمینه‌های حقوقی و قضایی

●       ایجاد گروه‌های حمایتی

●       همکاری با سازمان‌های بین‌المللی

موسسه خیریه حمایت از بیماران صرع مهلک

این موسسه به طور خاص به حمایت از بیماران صرع مقاوم به درمان می‌پردازد و خدمات مختلفی را به این افراد ارائه می‌دهد، از جمله:

●       ارائه خدمات مشاوره و مددکاری

●       کمک به تامین هزینه‌های درمان

●       برگزاری برنامه‌های آموزشی و فرهنگی

نقش این سازمان‌ها در حمایت از بیماران صرع و خانواده‌های آنها انکارناپذیر استآنها با تلاش‌های خود، امیدی روشن در دل تاریکی‌ها روشن می‌کنند و به بیماران در عبور از مسیر پر پیچ و خم زندگی یاری می‌رسانند.

نقش اپیکیشن مربوط به صرع در بهبود کیفیت بیماران مبتلا به صرع

در عصر حاضر، تکنولوژی به یاری بیماران صرع شتافته است. اپلیکیشن‌های متعددی طراحی شده‌اند که به این افراد در مدیریت بیماری، ارتقای کیفیت زندگی و غلبه بر چالش‌های مختلف یاری می‌رسانند. عملکرد این اپلیکیشن‌ها بر پایه جمع‌آوری و تجزیه و تحلیل داده‌های مختلف مرتبط با صرع است. این داده‌ها می‌توانند شامل موارد زیر باشند:

  • تاریخچه تشنج‌ها : تاریخ، زمان، مدت و شدت تشنج‌ها

  • عوامل زمینه‌ساز تشنج : محرک‌های احتمالی تشنج مانند استرس، کمبود خواب یا مصرف برخی غذاها و داروها

  • عوارض جانبی داروها : علائم و نشانه‌های جانبی داروهای ضد تشنج

  • وضعیت خلقی و روانی : ثبت نوسانات خلقی، اضطراب و افسردگی

  • فعالیت بدنی و رژیم غذایی : پایش میزان فعالیت بدنی و عادات غذایی

    اپلیکیشن‌های صرع با استفاده از این داده‌ها می‌توانند به بیماران در موارد زیر یاری برسانند:

  • ردیابی و پیش‌بینی تشنج‌ها : برخی از اپلیکیشن‌ها با استفاده از الگوریتم‌های پیچیده، احتمال وقوع تشنج را در آینده پیش‌بینی می‌کنند. این امر به بیماران کمک می‌کند تا اقدامات پیشگیرانه لازم را انجام دهند و از بروز تشنج ناگهانی جلوگیری کنند.

  • یادآوری مصرف دارو: اپلیکیشن‌ها می‌توانند به بیماران در مصرف منظم و به موقع داروهای ضد تشنج خود یادآوری کنند.

  • ثبت علائم و نشانه‌ها : بیماران می‌توانند با استفاده از اپلیکیشن‌ها، علائم و نشانه‌های خود را به طور دقیق ثبت کنند. این اطلاعات می‌تواند به پزشک در تشخیص بهتر بیماری و تنظیم برنامه درمانی مناسب کمک کند.

  • مدیریت استرس : برخی از اپلیکیشن‌ها شامل تکنیک‌های آرامش‌بخش مانند تنفس عمیق و مدیتیشن هستند که به بیماران در مدیریت استرس و اضطراب، که از عوامل زمینه‌ساز تشنج هستند، کمک می‌کنند.

  • ارتباط با پزشک : اپلیکیشن‌ها می‌توانند پل ارتباطی بین بیمار و پزشک باشند. بیماران می‌توانند از طریق اپلیکیشن، سوالات خود را از پزشک بپرسند، نتایج آزمایش‌ها و علائم خود را به اشتراک بگذارند و در صورت نیاز مشاوره آنلاین دریافت کنند.

با پیشرفت روزافزون تکنولوژی، انتظار می‌رود که اپلیکیشن‌های صرع در آینده نیز به تکامل خود ادامه دهند و به ابزاری ضروری برای بیماران در مدیریت بیماری و ارتقای کیفیت زندگی آنها تبدیل شوند.

نگرش و دیدگاه منفی افراد جامعه به بیماران مبتلا به صرع

نگرش منفی به بیماران صرع، ریشه در اعماق تاریخ بشر دارد. از دوران باستان تا به امروز، این افراد به دلیل ناآگاهی و خرافات، با انگ‌ها و تبعیض‌های متعددی روبرو بوده‌اند. با وجود پیشرفت‌های علمی و افزایش آگاهی در مورد صرع، نگرش منفی به این بیماری هنوز هم در برخی از جوامع وجود دارد. این نگرش می‌تواند ریشه در عوامل مختلفی داشته باشد، از جمله:

  • جهل و ناآگاهی : بسیاری از افراد از ماهیت صرع و نحوه درمان آن بی‌اطلاع هستند. این جهل و ناآگاهی می‌تواند منجر به ترس، سوءتفاهم و قضاوت‌های نادرست شود.

  • خرافات و باورهای غلط : متاسفانه، هنوز هم خرافات و باورهای غلطی در مورد صرع در برخی از فرهنگ‌ها وجود دارد. این باورها می‌توانند بیماران را به عنوان موجوداتی خطرناک یا آلوده تلقی کنند.

  • ترس از ناشناخته : تشنج‌های ناگهانی و غیرقابل کنترل صرع می‌توانند برای افراد ناآشنا ترسناک باشند. این ترس می‌تواند منجر به طرد و تبعیض علیه بیماران شود.

صرع در زنان

در هنگام مواجهه با فردی که دچار حمله تشنج شده چه کاری انجام دهیم؟

تشنج ناگهانی و غیرقابل کنترل، می‌تواند برای فرد مبتلا و اطرافیان او تجربه هولناکی باشدآگاهی و اقدام به موقع در این لحظات حساس، می‌تواند از آسیب‌های احتمالی و عواقب ناگوار بعدی جلوگیری کنددر این بخش، به بررسی اقدامات لازم در هنگام مواجهه با فردی که دچار حمله تشنج شده است، می‌پردازیم:

  • حفظ آرامش : اولین قدم، حفظ آرامش خودتان و اطرافیان است.
  • دور کردن اشیاء خطرناک : از اطراف فرد مبتلا، هرگونه شیء تیز، سنگین یا داغ که می‌تواند خطر آسیب‌دیدگی را افزایش دهد، دور کنید.
  • خواباندن فرد به پهلو : به آرامی فرد را به پهلو بخوابانید و سر او را کمی به سمت پایین خم کنید.
  • قرار دادن چیزی نرم زیر سر : یک بالش یا حوله نرم زیر سر فرد قرار دهید تا از آسیب سر او در حین تشنج جلوگیری شود.
  • زمان‌سنجی تشنج : زمان شروع و پایان تشنج را با دقت یادداشت کنید.
  • عدم خوراندن یا آشامیدن به فرد : تا زمانی که فرد به طور کامل هوشیاری خود را بازیابد، به او چیزی برای خوردن یا آشامیدن ندهید. این کار می‌تواند خطر خفگی را افزایش دهد.
  • تماس با اورژانس : در موارد زیر، بلافاصله با اورژانس تماس بگیرید.

به یاد داشته باشید که حفظ آرامش، اقدام به موقع و یاری رساندن صحیح، می‌تواند در بهبود وضعیت فرد مبتلا به تشنج و جلوگیری از عواقب ناگوار بعدی موثر باشد.

کلام آخر

در نهایت در این مقاله به شرح و برسی بیشتر بیماری صرع پرداختیم. صرع، بیماریی که در گذر تاریخ، با نا آگاهی، خرافات و انگ‌های ناروا همراه بوده است. اما در پرتو تابش دانش و آگاهی، روزنه‌های امیدی در حال شکل‌گیری هستند. تلاش‌های علمی، فعالیت‌های سازمان‌های حامی و یاری انسان‌های نیک‌اندیش، نویدبخش دنیایی عاری از تبعیض و سرشار از درک و همدلی برای بیماران صرع است.

ارتباطات-در-سازمان-3.jpg

تاثیر بیماری صرع در ارتباطات

صرع، که به عنوان اختلال تشنج نیز شناخته می‌شود، یک بیماری مزمن مغزی است که با تشنج‌های مکرر مشخص می‌شود. این تشنج‌ها ناشی از فعالیت الکتریکی غیرطبیعی در مغز هستند که می‌تواند طیف وسیعی از علائم را ایجاد کند، از جمله از دست دادن هوشیاری، حرکات غیرارادی و تغییرات حسی یا رفتاری.

به طور کلی صرع می‌تواند تاثیر قابل توجهی بر توانایی فرد در برقراری ارتباط داشته باشد. این اختلال می‌تواند به روش‌های مختلف بر مهارت‌های زبانی، تعاملات اجتماعی و کیفیت زندگی فرد تاثیر بگذارد. در این مقاله، به بررسی عمیق تاثیر صرع بر ارتباطات می‌پردازیم، با ما همراه باشید.

تاثیر حضور بیمار صرع در خانواده با بیمار مصروع چگونه است؟

تشخیص صرع در یکی از اعضای خانواده، می‌تواند زندگی تمامی افراد آن خانواده را تحت الشعاع قرار دهد. این بیماری نه تنها بر فرد مبتلا، بلکه بر سلامت روان، روابط عاطفی و رفاه اقتصادی کل خانواده نیز تاثیر می‌گذارد. در ادامه به بررسی برخی از این تاثیرات می‌پردازیم:

اضطراب و ترس

مشاهده تشنج در فرد مبتلا به صرع، می‌تواند برای اعضای خانواده، به خصوص کودکان، بسیار ترسناک و اضطراب‌آور باشد. این ترس و اضطراب می‌تواند منجر به کابوس شبانه، مشکلات تمرکز و افت تحصیلی در کودکان شود.

احساس گناه و نا امیدی

ممکن است اعضای خانواده به خصوص والدین، احساس گناه کنند که نتوانسته‌اند از بروز صرع در فرد مبتلا جلوگیری کنند. این احساس گناه، می‌تواند با نا امیدی و درماندگی همراه باشد و بر روابط عاطفی بین اعضای خانواده تاثیر منفی بگذارد.

مسئولیت و مراقبت

مراقبت از فرد مبتلا به صرع، به خصوص در زمان تشنج، می‌تواند وظیفه‌ای سنگین و طاقت‌فرسا باشد. این مسئولیت می‌تواند بر شغل، روابط اجتماعی و اوقات فراغت سایر اعضای خانواده تاثیر بگذارد.

انزوا و طرد شدن

برخی از خانواده‌ها به دلیل ترس از قضاوت دیگران، تمایل به صحبت در مورد صرع را ندارند. این امر می‌تواند منجر به انزوا و طرد شدن فرد مبتلا و سایر اعضای خانواده شود.

مشکلات ارتباطی

تشنج و عوارض جانبی داروهای ضد تشنج، می‌توانند بر خلق و خو و توانایی‌های شناختی فرد مبتلا تاثیر بگذارند. این امر می‌تواند منجر به سوء تفاهم، مشکلات ارتباطی و درگیری بین اعضای خانواده شود.

مهم است به خاطر داشته باشیم که صرع یک بیماری قابل کنترل است و با حمایت و درک خانواده، فرد مبتلا می‌تواند زندگی عادی و پرباری داشته باشد. با صبر، شکیبایی و اتخاذ رویکردی حمایتی، خانواده‌ها می‌توانند بر چالش‌های ناشی از صرع غلبه کرده و از زندگی شاد و رضایت‌بخشی در کنار یکدیگر لذت ببرند.

تاثیر بیماری صرع بر اقتصاد خانواده

صرع، فراتر از تشنج‌های مکرر، می‌تواند بار مالی قابل توجهی بر خانواده‌ها داشته باشد و ثبات اقتصادی آنها را به خطر اندازد. در ادامه این مقاله به بررسی ابعاد مختلف این تاثیر می‌پردازیم:

هزینه‌های درمان

●        داروها: داروهای ضد تشنج، که برای کنترل تشنج‌ها ضروری هستند، می‌توانند بسیار گران باشند.

●        ویزیت‌های پزشکی: معاینات منظم با متخصص مغز و اعصاب و سایر متخصصان پزشکی برای نظارت بر وضعیت بیمار و تنظیم داروها، هزینه قابل توجهی را به خانواده تحمیل می‌کند.

●        آزمایش‌ها: انجام آزمایش‌های مختلف مانند نوار مغزی، ام آر آی و آزمایش خون برای تشخیص و مدیریت صرع، می‌تواند پرهزینه باشد.

از دست دادن درآمد

●        غیرحاضر شدن در محل کار: تشنج‌های مکرر و عوارض جانبی داروهای ضد تشنج، می‌توانند منجر به غیبت‌های مکرر فرد مبتلا از محل کار یا تحصیل شوند. این امر نه تنها به از دست رفتن درآمد منجر می‌شود، بلکه می‌تواند بر موقعیت شغلی و چشم‌اندازهای آینده فرد نیز تاثیر منفی بگذارد.

●        معلولیت دائمی: در برخی موارد، صرع می‌تواند منجر به ناتوانی دائمی فرد مبتلا شود و او را از کار کردن یا انجام فعالیت‌های روزمره باز دارد. این امر وابستگی مالی فرد به خانواده را افزایش می‌دهد و بار اقتصادی بیشتری را بر آنها تحمیل می‌کند.

هزینه‌های مراقبت

●        مراقبت در منزل: در برخی موارد، فرد مبتلا به صرع به مراقبت ۲۴ ساعته در منزل نیاز دارد. این امر می‌تواند به استخدام پرستار یا سایر مراقبان نیاز داشته باشد که هزینه قابل توجهی را به خانواده تحمیل می‌کند.

●        مراقبت در مراکز درمانی: در موارد شدید، ممکن است فرد مبتلا به صرع نیاز به بستری شدن در مراکز درمانی تخصصی داشته باشد. هزینه این نوع مراقبت بسیار بالا است و می‌تواند برای بسیاری از خانواده‌ها غیرقابل تحمل باشد.

صرع و ازدواج

صرع، که با تشنج‌های مکرر شناخته می‌شود، می‌تواند چالش‌هایی را در مسیر ازدواج افراد مبتلا به وجود آورد. با این حال، این چالش‌ها غیرقابل عبور نیستند و با درک صحیح، صبر و حمایت متقابل، می‌توان به زندگی مشترکی شادمانه و پربار دست یافت.

مواردی که باید قبل از ازدواج در نظر گرفته شود:

  • گفتگوی صادقانه: صحبت صریح و صادقانه با یکدیگر در مورد صرع، از جمله نوع صرع، علائم، داروها، سبک زندگی و محدودیت‌های احتمالی، برای ایجاد درک و اعتماد متقابل ضروری است.

  • مشاوره ژنتیک: در صورت تمایل به فرزندآوری، مشاوره با پزشک متخصص ژنتیک برای بررسی احتمال انتقال صرع به فرزندان و راهکارهای پیشگیری از آن توصیه می‌شود.

  • حمایت خانواده: حمایت و درک خانواده هر دو طرف می‌تواند در عبور از چالش‌های احتمالی و داشتن زندگی مشترکی موفق بسیار موثر باشد.

صرع و بارداری

بدون شک صرع ، می‌تواند چالش‌هایی را در مسیر بارداری و مادر شدن برای زنان مبتلا به وجود آورد. با این حال، این چالش‌ها با آگاهی، برنامه‌ریزی و مراقبت‌های پزشکی مناسب، قابل مدیریت هستند و بسیاری از زنان مبتلا به صرع می‌توانند باردار شده و فرزندانی سالم به دنیا بیاورند.

مواردی که باید قبل از بارداری در نظر گرفته شود:

  • کنترل تشنج: اولین قدم، کنترل تشنج‌ها قبل از بارداری است. برای این منظور، لازم است با پزشک متخصص مغز و اعصاب مشورت کنید و در صورت لزوم، داروهای ضد تشنج خود را تنظیم کنید.

  • مشاوره ژنتیک: در صورت تمایل به بارداری، مشاوره با پزشک متخصص ژنتیک برای بررسی احتمال انتقال صرع به جنین و راهکارهای پیشگیری از آن توصیه می‌شود.

  • انتخاب سبک زندگی سالم: داشتن رژیم غذایی متعادل، خواب کافی، ورزش منظم و پرهیز از مصرف دخانیات و الکل، می‌تواند به کنترل تشنج‌ها و ارتقای سلامت مادر و جنین کمک کند.

ملاحظات دوران بارداری

  • مراقبت‌های پزشکی منظم: معاینات منظم با پزشک متخصص زنان و زایمان و متخصص مغز و اعصاب برای نظارت بر سلامت مادر و جنین و تنظیم داروها در صورت نیاز، ضروری است.

  • تغییرات هورمونی: تغییرات هورمونی در دوران بارداری می‌تواند بر تشنج‌ها تاثیر بگذارد، بنابراین لازم است در این مورد با پزشک خود مشورت کنید و در صورت لزوم، داروهای خود را تنظیم کنید.

  • مصرف فولیک اسید: مصرف مکمل اسید فولیک قبل و حین بارداری برای پیشگیری از نقص لوله عصبی در جنین ضروری است.

  • زایمان: برنامه‌ریزی برای زایمان با توجه به نوع صرع، سابقه تشنج‌ها و داروهای مصرفی، با همکاری پزشک متخصص زنان و زایمان و متخصص مغز و اعصاب انجام می‌شود.

صرع در زنان

صرع، می‌تواند در زنان به دلایل مختلفی از جمله ژنتیک، هورمون‌ها و بارداری رخ دهد. این بیماری در زنان در هر سنی می‌تواند رخ دهد، اما در دوران بلوغ و پس از یائسگی شایع تر است. در ادامه به برسی بیشتر این موضوع می‌پردازیم.

عواملی که خطر ابتلا به صرع را در زنان افزایش می دهد

برخی از عواملی که خطر ابتلا به صرع را در زنان افزایش می دهد عبارتند از:

●        سابقه خانوادگی صرع: اگر یکی از اعضای خانواده شما مبتلا به صرع باشد، خطر ابتلا به این بیماری در شما بیشتر است.

●        آسیب مغزی: آسیب به مغز، مانند ضربه مغزی یا سکته مغزی، می تواند خطر ابتلا به صرع را افزایش دهد.

●        عفونت مغزی: برخی از عفونت های مغزی، مانند مننژیت، می توانند منجر به صرع شوند.

●        سکته مغزی: سکته مغزی می تواند به سلول های مغزی آسیب برساند و منجر به صرع شود.

●        اختلالات رشدی: برخی از اختلالات رشدی، مانند اوتیسم، با افزایش خطر ابتلا به صرع همراه هستند.

●        بارداری و زایمان: برخی از زنان در دوران بارداری یا زایمان دچار تشنج می شوند. این حالت به عنوان “صرع بارداری” شناخته می شود.

صرع و شیردهی

ملاحظات مربوط به شیردهی در زنان مبتلا به صرع

●        نوع صرع و داروها: نوع صرع و داروهای مصرفی مادر می‌تواند بر شیردهی او تاثیر بگذارد. برخی از داروهای ضد تشنج می‌توانند از طریق شیر مادر به نوزاد منتقل شوند.

●        خطر تشنج در حین شیردهی: در برخی موارد، ممکن است خطر تشنج در حین شیردهی افزایش یابد.

●        احساسات مادر: مراقبت از نوزاد و شیردهی می‌تواند طاقت‌فرسا باشد و مادران مبتلا به صرع ممکن است در برخی مواقع احساس غم، اضطراب یا خستگی کنند.

راهکارهای شیردهی ایمن برای زنان مبتلا به صرع

از جمله راهکارهای شیردهی ایمن برای زنان مبتلا به صرع به شرح زیر است:

●        مشاوره با پزشک

●        انتخاب داروی مناسب

●        شیردهی در حالت درازکش

●        شیردهی در زمان‌های آرام

●        کمک گرفتن از دیگران

کلام آخر

در آخر، صرع چالشی است که می‌تواند زندگی افراد مبتلا و اطرافیانشان را تحت تاثیر قرار دهد. با این حال، این بیماری به هیچ وجه غیرقابل کنترل نیست. با آگاهی، صبر، حمایت متقابل و استفاده از خدمات و منابع حمایتی موجود، می‌توان بر این چالش غلبه کرد و به زندگی‌ای شاد و پربار دست یافت.

566-e1720512233106

صرع

صرع، اختلالی عصبی است، که با تشنج‌های مکرر مشخص می‌شود، این اختلال بر زندگی میلیون‌ها نفر در سراسر جهان سایه افکنده است. این تشنج‌ها که ناشی از فعالیت غیرطبیعی الکتریکی در مغز هستند، می‌توانند طیف وسیعی از علائم را از دست دادن مختصر آگاهی تا حرکات شدید و از دست دادن هوشیاری ایجاد کنند.

خوشبختانه، صرع دیگر یک بیماری لاعلاج نیست. با پیشرفت‌های چشمگیر در علم پزشکی، طیف گسترده‌ای از روش‌های درمانی برای کنترل تشنج و ارتقای کیفیت زندگی افراد مبتلا به صرع در دسترس است.

در این مقاله قصد داریم به بررسی جامع این روش‌های درمانی بپردازیم. از داروهای ضدصرع گرفته تا تحریک عصب صرع، جراحی مغز و رژیم‌های غذایی خاص، هر یک از این روش‌ها را با جزئیات کامل شرح خواهیم داد و به مزایا، معایب و موارد کاربردشان اشاره خواهیم کرد، با ما همراه باشید.

روش‌های درمانی صرع

بهترین روش درمانی برای صرع به عوامل مختلفی از جمله نوع و شدت تشنج، سابقه پزشکی، سن و سبک زندگی بیمار بستگی دارد. در اینجا به برخی از روش‌های درمانی رایج اشاره می‌کنیم:

  • داروها

  • تحریک عصب صرع (ENS)

  • جراحی مغز

  • رژیم غذایی

در ادامه به طور کامل، به برسی هر یک می‌پردازیم.

داروهای ضد صرع

داروهای ضد صرع (AEDها) رایج ترین درمان برای صرع هستند. انواع مختلفی از AEDها وجود دارد و هر کدام مکانیسم اثر متفاوتی دارند. پزشک شما می‌تواند AED مناسب را برای شما تجویز کند و دوز مناسب را تعیین کند

AEDها معمولا به صورت خوراکی مصرف می‌شوند، اما برخی از آنها را می‌توان به صورت تزریق نیز دریافت کرد. مهم است که AEDها را طبق دستور پزشک مصرف کنید، حتی اگر احساس بهتری دارید. مصرف دوزهای از دست رفته یا قطع مصرف دارو می‌تواند منجر به تشنج شود.

 البته در نظر داشته باشید، AEDها می‌توانند عوارض جانبی ایجاد کنند. شایع ترین عوارض جانبی عبارتند از:

  • خستگی

  • سرگیجه

  • افزایش وزن

  • مشکلات حافظه

  • تغییرات خلقی

اگر عوارض جانبی را تجربه می‌کنید، به پزشک خود اطلاع دهید. آنها ممکن است بتوانند دوز شما را تنظیم کرده یا داروی دیگری را برای شما تجویز کنند.

در ادامه به معرفی برخی از رایج‌ترین AEDها می‌پردازیم:

  1. کاربامازپین (Tegretol)

  2. لاموتریژین (Lamictal)

  3. لووتیراستام (Keppra)

  4. توپیرامات (Topamax)

مهم است که به یاد داشته باشید که AEDها درمانی برای صرع نیستند. آنها فقط می‌توانند به کنترل تشنج شما کمک کنند. اگر AED مصرف می‌کنید، به طور منظم با پزشک خود ملاقات کنید تا پیشرفت شما را بررسی کند.

تحریک عصب صرع

تحریک عصب صرع (ENS) روشی درمانی نوین برای کنترل تشنج‌های مقاوم به دارو در بیماران مبتلا به صرع است. این روش با استفاده از تحریکات الکتریکی ملایم به منظور تعدیل فعالیت‌های غیرطبیعی مغز، به کاهش تعداد و شدت تشنج‌ها کمک می‌کند.

نحوه عملکرد ENS

در ENS، الکترودهای ظریف و کوچکی در زیر پوست سر کاشته می‌شوند. این الکترودها به یک ژنراتور کوچک متصل می‌شوند که در زیر پوست قفسه سینه قرار می‌گیرد. ژنراتور با ارسال پالس‌های الکتریکی با فرکانس و شدت تنظیم‌شده به الکترودها، فعالیت الکتریکی مغز را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد.

انواع ENS

دو نوع اصلی ENS وجود دارد:

  1. تحریک عصب واگ (VNS) : در این روش، الکترودها به عصب واگ متصل می‌شوند که از ساقه مغز به اندام‌های مختلف بدن می‌رود. تحریک عصب واگ می‌تواند به طور کلی به تعدیل فعالیت مغز و کاهش تشنج کمک کند.

  2. تحریک عصب عمقی مغز (DBS) : در این روش، الکترودها به طور مستقیم در نواحی خاصی از مغز که مسئول ایجاد تشنج هستند، کاشته می‌شوند. DBS تحریکات را به طور دقیق‌تر به محل ایجاد تشنج ارسال می‌کند و می‌تواند برای بیمارانی که به VNS پاسخ نمی‌دهند، مفید باشد.

مزایای ENS

  • کاهش تعداد و شدت تشنج : مطالعات نشان داده‌اند که ENS می‌تواند به طور قابل‌توجهی تعداد تشنج‌ها را در بیماران مبتلا به صرع مقاوم به دارو کاهش دهد.

  • بهبود کیفیت زندگی : با کاهش تشنج، بیماران مبتلا به ENS می‌توانند از زندگی فعال‌تر و پربارتر بدون محدودیت‌های ناشی از تشنج‌های مکرر لذت ببرند.

  • کاهش نیاز به دارو : در برخی موارد، ENS می‌تواند نیاز به مصرف داروهای ضدصرع را کاهش دهد یا به طور کامل از بین ببرد.

  • ایمنی و تحمل‌پذیری : ENS به طور کلی روشی ایمن و قابل‌تحمل است. عوارض جانبی رایج آن شامل احساس سوزن سوزن شدن، گزگز و تغییر صدا است که معمولاً خفیف و قابل‌کنترل هستند.

موارد منع مصرف ENS

  • بارداری : ENS در دوران بارداری توصیه نمی‌شود.

  • عفونت‌های مغزی : در صورت وجود عفونت فعال مغز، کاشت الکترودها می‌تواند خطرناک باشد.

  • برخی بیماری‌های قلبی : در بیماران مبتلا به برخی بیماری‌های قلبی خاص، ENS ممکن است مناسب نباشد.

جراحی مغز

در میان روش‌های درمانی متعدد صرع، جراحی مغز زمانی به عنوان آخرین راه حل در نظر گرفته می‌شود که دیگر روش‌ها مانند داروها یا تحریک عصب صرع کارآمد نباشند. هدف از این جراحی، شناسایی و برداشتن یا جدا کردن ناحیه‌ای از مغز است که مسئول ایجاد تشنج‌های مقاوم به درمان است.

  • انواع جراحی مغز برای صرع

    • رزکسیون : در این روش رایج، جراح ناحیه مسئول تشنج را به طور کامل از بین می‌برد.

    • قطع اتصالات : در این روش، جراح اتصالات عصبی بین ناحیه مسئول تشنج و سایر بخش‌های مغز را قطع می‌کند.

    • کاشت الکترود : در این روش، الکترودهایی در مغز کاشته می‌شوند تا فعالیت الکتریکی آن را به طور مداوم رصد کنند. این اطلاعات به جراح کمک می‌کند تا محل دقیق ایجاد تشنج را شناسایی کند.

    • کالوتومی جسم پینه‌ای : در این روش، بخشی از جسم پینه‌ای که دو نیمکره مغز را به هم متصل می‌کند، قطع می‌شود. این روش برای بیمارانی که تشنج‌های آنها در هر دو نیمکره مغز رخ می‌دهد، بسیار کاربرد دارد.

    مزایای جراحی مغز برای صرع

    • کاهش یا قطع کامل تشنج: در بسیاری از موارد، جراحی مغز می‌تواند به طور قابل ‌توجهی تعداد تشنج‌ها را کاهش دهد یا به طور کامل آنها را از بین ببرد.

    • بهبود کیفیت زندگی: با کنترل تشنج، بیماران می‌توانند از زندگی فعال‌تر و مستقل‌تری لذت ببرند.

    • کاهش نیاز به دارو: در برخی موارد، جراحی می‌تواند نیاز به مصرف داروهای ضدصرع را کاهش دهد یا به طور کامل از بین ببرد.

    خطرات و عوارض جانبی

    • عفونت

    • خونریزی

    • آسیب عصبی

    • تشنج

رژیم کتوژنیک

در رژیم کتوژنیک، بدن به جای استفاده از گلوکز (قند) به عنوان منبع اصلی انرژی، از چربی‌ها برای تولید کتون‌ها استفاده می‌کند. کتون‌ها مولکول‌هایی هستند که در کبد از چربی‌ها تولید می‌شوند و می‌توانند از طریق جریان خون به مغز منتقل شوند. مغز می‌تواند از کتون‌ها به عنوان منبع جایگزین انرژی استفاده کند.مزایای رژیم کتوژنیک برای صرع

  • کاهش تشنج : مطالعات نشان داده‌اند که رژیم کتوژنیک می‌تواند به طور قابل‌توجهی تعداد تشنج‌ها را در کودکان مبتلا به صرع مقاوم به دارو کاهش دهد.

  • بهبود کیفیت زندگی : با کنترل تشنج، کودکان می‌توانند از زندگی فعال‌تر و شادتر بدون محدودیت‌های ناشی از تشنج‌های مکرر لذت ببرند.

  • کاهش نیاز به دارو : در برخی موارد، رژیم کتوژنیک می‌تواند نیاز به مصرف داروهای ضدصرع را کاهش دهد یا به طور کامل از بین ببرد.

موارد استفاده از رژیم کتوژنیک

  • صرع مقاوم به دارو : رژیم کتوژنیک برای کودکانی که به داروهای ضدصرع پاسخ نمی‌دهند یا عوارض جانبی قابل‌توجهی را تجربه می‌کنند، مفید است.

  • سندرم داوود : این رژیم غذایی می‌تواند برای درمان این اختلال ژنتیکی نادر که با تشنج‌های مقاوم به دارو همراه است، مؤثر باشد.

  • سایر اختلالات عصبی : تحقیقات نشان می‌دهد که رژیم کتوژنیک ممکن است در درمان برخی از اختلالات عصبی دیگر مانند بیماری آلزایمر، پارکینسون و دیستروفی عضلانی دوشن نیز مفید باشد.

سایر روش‌های درمان

علاوه بر علائم اولیه صرع، این بیماری می‌تواند طیف وسیعی از عواقب ثانویه را نیز به دنبال داشته باشد. این عوارض می‌توانند شامل موارد زیر باشند:

 بیوفیدبک

در این روش درمانی، به بیمار آموزش داده می‌شود تا با استفاده از سیگنال‌های بدن خود مانند ضربان قلب، تنفس یا فعالیت عضلانی، بر عملکردهای فیزیولوژیکی خود کنترل داشته باشد. هدف از بیوفیدبک، یادگیری نحوه آرام کردن مغز و کاهش فعالیت الکتریکی غیرطبیعی آن است که می‌تواند به کنترل تشنج کمک کند.

 . تحریک مغناطیسی فراجمجمه‌ای (TMS)

در این روش درمانی، از میدان‌های مغناطیسی قوی برای تحریک سلول‌های عصبی در مغز استفاده می‌شود. TMS می‌تواند به طور موقت فعالیت الکتریکی مغز را در ناحیه‌ای که مسئول ایجاد تشنج است، مختل کند و به کنترل تشنج کمک کند.

. رژیم غذایی اصلاح شده

برخی از رژیم‌های غذایی خاص مانند رژیم غذایی بدون گلوتن یا رژیم غذایی کم قند، ممکن است برای برخی از افراد مبتلا به صرع مفید باشد. این رژیم‌ها با ایجاد تغییراتی در سطح هورمون‌ها و مواد مغذی در بدن، می‌توانند به کنترل تشنج کمک کنند.

کلام آخر

در نهایت به شرح و برسی هر چه بیشتر صرع پرداختیم، همان طور که در این مقاله اشاره شد، صرع اختلالی عصبی است که با تشنج‌های مکرر مشخص می‌شود. این تشنج‌ها می‌توانند طیف وسیعی از علائم را از جمله از دست دادن هوشیاری، حرکات تکانشی و تغییرات حسی ایجاد کنند. البته صرع با داروها، جراحی و روش‌های درمانی دیگر قابل کنترل و درمان است.

epilepsy

همه چیز درباره صرع

ممکن است بار‌ها نام بیماری صرع را شنیده باشید. صرع، اختلالی عصبی است که ریشه در فعالیت غیرطبیعی و نامنظم الکتریکی سلول‌های عصبی مغز دارد، که با  تشنج‌های مکرر خود را نشان می‌دهد. این طوفان الکتریکی، می‌تواند بخش‌های مختلف مغز را درگیر کرده و منجر به طیف وسیعی از علائم و نشانه‌ها، از جمله حرکات غیرارادی، از دست دادن هوشیاری و تغییرات حسی شود.

صرع، با وجود قدمت دیرینه خود، همچنان در هاله‌ای از ابهام و نگرانی باقی مانده است. در این مقاله، به بررسی ابعاد مختلف صرع، از تشخیص و علل تا علائم، ژنتیک، مکانیسم و تفاوت آن با تشنج می‌پردازیم، با ما همراه باشید.

تشخیص صرع

تشخیص صرع فرآیندی گام به گام است که با هدف تایید وجود این بیماری، تعیین نوع صرع و یافتن علت زمینه‌ای آن انجام می‌شود. این فرآیند شامل جمع‌آوری اطلاعات پزشکی، معاینات فیزیکی، آزمایشات مختلف و در برخی موارد، بررسی‌های تخصصی مغز است.

صرع، با وجود قدمت دیرینه خود، همچنان در هاله‌ای از ابهام و نگرانی باقی مانده است. در این مقاله، به بررسی ابعاد مختلف صرع، از تشخیص و علل تا علائم، ژنتیک، مکانیسم و تفاوت آن با تشنج می‌پردازیم، با ما همراه باشید.

۱.شرح حال و معاینه فیزیکی

پزشک ابتدا سوالات مفصلی در مورد سابقه پزشکی، علائم و سبک زندگی شما خواهد پرسید. سپس معاینه فیزیکی کاملی انجام می‌دهد تا سایر علل احتمالی علائم شما را برسی کند.

۲.نوار مغزی(EEG)

این آزمایش، فعالیت الکتریکی مغز را ثبت می‌کند و یکی از مهم‌ترین ابزارهای تشخیص صرع است. در حین انجام نوار مغزی، الکترودهایی به پوست سر شما متصل می‌شود و امواج مغزی شما ضبط می‌شود. انواع مختلفی از نوار مغزی وجود دارد که می‌توانند برای تشخیص صرع استفاده شوند، از جمله:

  • نوار مغزی استاندارد : این نوع نوار مغزی در مطب پزشک انجام می‌شود و معمولا ۲۰ تا ۳۰ دقیقه طول می‌کشد.

  • نوار مغزی طولانی مدت : این نوع نوار مغزی به مدت ۲۴ ساعت یا بیشتر انجام می‌شود و می‌تواند فعالیت مغزی شما را در طول فعالیت‌های روزانه‌تان ثبت کند.

  • نوار مغزی ویدئویی : این نوع نوار مغزی همزمان با ضبط فعالیت مغزی شما، فعالیت‌هایتان را نیز ثبت می‌کند. این امر می‌تواند به پزشک در شناسایی نوع تشنج شما کمک کند.

۳.تصویربرداری از مغز

آزمایشات تصویربرداری مانند MRI یا CT اسکن می‌توانند به منظور بررسی ساختار مغز و شناسایی هرگونه ناهنجاری که ممکن است باعث تشنج شود، انجام شوند.

۴.سایر آزمایشات

در برخی موارد، پزشک ممکن است آزمایشات دیگری مانند آزمایش خون، تست ژنتیک یا آزمایشات عصبی روانشناسی را برای بررسی علل احتمالی صرع تجویز کند.

۵.تشخیص افتراقی

تشخیص صرع باید از سایر اختلالاتی که می‌توانند علائمی مشابه تشنج ایجاد کنند، مانند غش، اختلالات خواب و اختلالات روانی، افتراق داده شود.

۶.تعیین نوع صرع

پس از تایید تشخیص صرع، پزشک نوع صرع شما را بر اساس نوع تشنج، محل شروع فعالیت الکتریکی غیرطبیعی در مغز و سایر عوامل تعیین می‌کند.

۷.یافتن علت زمینه‌ای

در نهایت، پزشک تلاش می‌کند تا علت زمینه‌ای صرع شما را شناسایی کند. این امر به انتخاب بهترین روش درمانی و پیشگیری از تشنج‌های بعدی کمک می‌کند.

علل یا آسیب‌شناسی صرع

همان طور که پیش‌تر نیز اشاره کردیم صرع، اختلالی عصبی است که با تشنج‌های مکرر خود را نشان می‌دهد، این بیماری علل و ریشه‌های متعددی دارد. اما علل صرع را می‌توان به دو دسته کلی تقسیم کرد:

۱.علل وراثتی

  • جهش‌های ژنی : جهش در بیش از ۲۰۰ ژن مختلف می‌تواند با افزایش خطر ابتلا به صرع مرتبط باشد. این جهش‌ها می‌توانند نحوه عملکرد کانال‌های یونی، انتقال دهنده‌های عصبی و سایر اجزای حیاتی مغز را تحت تاثیر قرار دهند و زمینه را برای فعالیت‌های الکتریکی غیرطبیعی و در نهایت تشنج فراهم کنند.

  • سندرم‌های ژنتیکی : برخی از سندرم‌های ژنتیکی مانند سندرم داون و تصلب جانبی آمیوتروفیک (ALS) نیز می‌توانند خطر ابتلا به صرع را افزایش دهند.

۲.علل اکتسابی

  • آسیب‌های مغزی : تصادفات، سکته مغزی، عفونت‌ها و تومورها از جمله شایع‌ترین علل اکتسابی صرع هستند. این آسیب‌ها می‌توانند به سلول‌های مغزی و اتصالات آنها آسیب برسانند و زمینه را برای تشنج فراهم کنند.

  • کمبود اکسیژن هنگام تولد : محرومیت از اکسیژن در حین تولد می‌تواند به مغز آسیب برساند و خطر ابتلا به صرع را افزایش دهد.

  • نارسایی مادرزادی : برخی از ناهنجاری‌های رشدی مغز که قبل از تولد رخ می‌دهند، مانند ناهنجاری‌های قشر مغز، می‌توانند خطر ابتلا به صرع را افزایش دهند.

  • بیماری‌های خودایمنی : برخی از بیماری‌های خودایمنی مانند آنسفالیت خودایمنی می‌توانند به مغز حمله کرده و باعث تشنج شوند.

البته در نظر داشته باشید در برخی موارد، علت صرع ناشناخته باقی می‌ماند. این امر به عنوان صرع ایدیوپاتیک شناخته می‌شود.

آسیب‌شناسی صرع

آسیب‌شناسی صرع به مطالعه تغییرات ساختاری و عملکردی مغز در افراد مبتلا به این بیماری می‌پردازد. این تغییرات می‌توانند در سطوح مختلف، از سلول‌های مغزی گرفته تا شبکه‌های عصبی پیچیده، رخ دهند. برخی از مهم‌ترین یافته‌های آسیب‌شناسی صرع عبارتند از:

  • تغییرات در سلول‌های مغزی: سلول‌های مغزی افراد مبتلا به صرع ممکن است دارای ناهنجاری‌هایی در ساختار، عملکرد یا اتصالات خود باشند.

  • مرگ سلول‌های مغزی: در برخی موارد، تشنج‌های مکرر می‌تواند منجر به مرگ سلول‌های مغزی شود.

  • تغییرات در شبکه‌های عصبی: شبکه‌های عصبی مغز افراد مبتلا به صرع ممکن است دارای اتصالات غیرطبیعی یا فعالیت غیرطبیعی باشند.

درک آسیب‌شناسی صرع به دانشمندان در توسعه روش‌های درمانی جدید و موثرتر برای این بیماری کمک می‌کند.

واگیرشناسی

برخلاف بسیاری از بیماری‌های دیگر، صرع به هیچ وجه مسری یا واگیردار نیست. این بدان معناست که فرد مبتلا به صرع نمی‌تواند بیماری خود را به فرد دیگری از طریق تماس نزدیک، سرفه، عطسه یا به اشتراک گذاشتن وسایل شخصی منتقل کند.

شاید این تصور به دلیل ماهیت دراماتیک تشنج‌های صرع در برخی افراد ایجاد شود. با این حال، مهم است که به خاطر بسپاریم که صرع یک بیماری عفونی نیست، بلکه ناشی از اختلالات عملکردی در خود مغز است.

با این حال، در موارد بسیار نادر، صرع می‌تواند تحت شرایط خاصی به صورت غیرمستقیم با فرد دیگری در ارتباط باشد:

  • صرع ناشی از عفونت‌های انگلی : در برخی مناطق جهان، عفونت با برخی کرم‌های انگلی خاص می‌تواند منجر به صرع شود. با این حال، این عفونت‌ها از طریق تماس مستقیم با فرد مبتلا منتقل نمی‌شوند، بلکه از طریق مسیرهای خاص مانند آلودگی آب یا خاک صورت می‌گیرد.

  • صرع ناشی از تب شدید : در موارد نادر، تب بسیار بالا در کودکان می‌تواند باعث تشنج‌های تب شود. این تشنج‌ها معمولا با پایین آمدن تب برطرف می‌شوند و به صرع مزمن تبدیل نمی‌شوند.

در مجموع، صرع یک بیماری غیرمسری است و جای هیچ نگرانی از بابت انتقال آن از فرد مبتلا به فرد سالم وجود ندارد.

علائم و نشانه‌ها

صرع، با طیف وسیعی از علائم و نشانه‌ها خود را نشان می‌دهد. این علائم می‌توانند از خفیف تا شدید متغیر بوده و بسته به نوع صرع و ناحیه درگیر مغز، متفاوت باشند. شایع‌ترین علامت صرع، تشنج است. تشنج، طوفانی گذرا از فعالیت الکتریکی غیرطبیعی در مغز است که می‌تواند منجر به طیف وسیعی از علائم عصبی شود. انواع مختلفی از تشنج وجود دارد که هر کدام علائم و نشانه‌های خاص خود را دارند:

  • تشنج‌های تونیک-کلونیک (Grand Mal) : این نوع تشنج، شایع‌ترین نوع صرع است و با از دست دادن ناگهانی هوشیاری، سفتی عضلات (تونیک) و لرزش (کلونیک) در سراسر بدن مشخص می‌شود.

  • تشنج‌های غایب (Petit Mal) : این نوع تشنج، با غایب شدن ناگهانی و کوتاه مدت هوشیاری (معمولا چند ثانیه) بدون هیچ گونه حرکات غیرعادی مشخص می‌شود.

  • تشنج‌های میوکلونیک : این نوع تشنج، با تکان‌های ناگهانی و سریع عضلات (معمولا در بازوها، پاها یا صورت) مشخص می‌شود.

  • تشنج‌های فوکال : این نوع تشنج، فقط یک قسمت از مغز را درگیر می‌کند و می‌تواند باعث طیف وسیعی از علائم مانند ضعف عضلانی، بی‌حسی، گزگز، اختلالات حسی، توهمات بینایی یا شنوایی و تغییرات خلقی شود.

علائم و نشانه‌های صرع، به جز تشنج، می‌توانند شامل موارد زیر نیز باشند:

  • سرگیجه: احساس گیجی یا سبکی سر

  • دیدن هاله: تجربه حسی غیرمعمول، مانند دیدن نور یا شنیدن صدا

  • اختلالات حافظه: مشکل در به یاد آوردن وقایع اخیر

  • اختلالات خلقی: نوسانات خلقی، اضطراب یا افسردگی

  • مشکلات خواب: بی خوابی یا خواب آلودگی بیش از حد

  • مشکلات رفتاری: پرخاشگری، تحریک پذیری یا تغییرات در شخصیت

در برخی موارد، افراد مبتلا به صرع ممکن است هیچ علامت قابل توجهی نداشته باشند. این امر به عنوان صرع بدون علامت شناخته می‌شود. شدت و تعداد تشنج‌ها در افراد مبتلا به صرع می‌تواند بسیار متفاوت باشد. برخی افراد ممکن است فقط چند بار در سال تشنج داشته باشند، در حالی که برخی دیگر ممکن است روزانه چندین بار تشنج داشته باشند.

علائم ژنتیکی

مطالعات نشان داده است که ژنتیک نقش مهمی در ابتلا به این بیماری ایفا می‌کند. جهش در بیش از ۲۰۰ ژن مختلف می‌تواند با افزایش خطر ابتلا به صرع مرتبط باشد. این جهش‌ها می‌توانند نحوه عملکرد کانال‌های یونی، انتقال دهنده‌های عصبی و سایر اجزای حیاتی مغز را تحت تاثیر قرار دهند و زمینه را برای فعالیت‌های الکتریکی غیرطبیعی و در نهایت تشنج فراهم کنند.

با این حال، داشتن جهش ژنتیکی به تنهایی به معنای ابتلا به صرع نیست. عوامل محیطی و سایر فاکتورها نیز می‌توانند در بروز این بیماری نقش داشته باشند. برخی از علائم ژنتیکی مرتبط با صرع عبارتند از:

 سابقه خانوادگی صرع:  اگر یکی از اعضای خانواده شما مبتلا به صرع باشد، خطر ابتلا به این بیماری در شما نیز افزایش می‌یابد.

●  سندرم‌های ژنتیکی: برخی از سندرم‌های ژنتیکی مانند سندرم داون و تصلب جانبی آمیوتروفیک (ALS) نیز می‌توانند خطر ابتلا به صرع را افزایش دهند.

ناهنجاری‌های کروموزومی: برخی از ناهنجاری‌های کروموزومی مانند سندرم X شکننده می‌توانند با افزایش خطر ابتلا به صرع همراه باشند.

در برخی موارد، جهش‌های ژنتیکی مرتبط با صرع به صورت de novo (جدید) رخ می‌دهند. این بدان معناست که این جهش‌ها در هیچ یک از والدین وجود ندارند و در طی فرآیند تشکیل جنین به طور تصادفی ایجاد شده‌اند.

تشخیص صرع ژنتیکی می‌تواند چالش‌برانگیز باشد. پزشک شما برای تعیین اینکه آیا ژنتیک در ابتلا به صرع شما نقش دارد، از شرح حال خانوادگی، معاینه فیزیکی و آزمایشات مختلف استفاده خواهد کرد. در برخی موارد، ممکن است آزمایش ژنتیکی برای شناسایی جهش‌های مرتبط با صرع انجام شود. این آزمایش می‌تواند به پزشک شما در انتخاب بهترین روش درمانی و پیشگیری از تشنج‌های بعدی کمک کند.

علائم ثانویه

علاوه بر علائم اولیه صرع، این بیماری می‌تواند طیف وسیعی از عواقب ثانویه را نیز به دنبال داشته باشد. این عوارض می‌توانند شامل موارد زیر باشند:

اختلالات یادگیری و حافظه

افراد مبتلا به صرع، به ویژه در دوران کودکی، ممکن است در یادگیری مطالب جدید در مدرسه یا محل کار دچار مشکل شوند. این افراد ممکن است در به یاد آوردن اطلاعاتی که به تازگی یاد گرفته‌اند یا اتفاقاتی که اخیرا رخ داده است، مشکل داشته باشند. به طور کلی تمرکز و توجه به جزئیات می‌تواند برای افراد مبتلا به صرع چالش‌برانگیز باشد.

اختلالات رفتاری و خلقی

افراد مبتلا به صرع ممکن است نوسانات خلقی، اضطراب، افسردگی یا تحریک‌پذیری را تجربه کنند. به طور معمول پرخاشگری، لجبازی، دروغگویی و سایر مشکلات رفتاری ممکن است در این افراد دیده شود. در برخی موارد، صرع می‌تواند منجر به تغییرات در شخصیت فرد شود.

اختلالات اجتماعی و عاطفی

افراد مبتلا به صرع، به دلیل ترس از تشنج یا سایر مشکلات، از فعالیت‌های اجتماعی دوری کرده و در بیشتر اوقات با مشکلات و اختلالات عاطفی درگیر هستند.

مشکلات جسمی

افراد مبتلا به صرع ممکن است به طور غیرمعمولی احساس خستگی کنند. بی‌خوابی یا خواب‌آلودگی بیش از حد ممکن است در افراد مبتلا به صرع دیده شود که به سبب همین مورد نیز در بیشتر موارد سردرد‌های بسیار مشاهده می‌شود.

شدت و نوع عوارض ثانویه صرع در افراد مختلف می‌تواند متفاوت باشد. برخی افراد ممکن است هیچ عارضه ثانویه‌ای را تجربه نکنند، در حالی که برخی دیگر ممکن است با طیف وسیعی از مشکلات دست و پنجه نرم کنند.

البته باید بدانید، درمان صرع و کنترل تشنج‌ها می‌تواند به کاهش یا از بین بردن بسیاری از عوارض ثانویه این بیماری کمک کند. همچنین، برنامه‌های توانبخشی و حمایتی می‌توانند به افراد مبتلا به صرع در مدیریت بیماری خود و بهبود کیفیت زندگیشان کمک کنند.

 

ساز و کار صرع

همان طور که در ابتدای این مقاله اشاره شد، صرع، اختلالی عصبی است که ریشه در فعالیت‌های الکتریکی غیرطبیعی در مغز دارد. برای درک عمیق‌تر این بیماری، لازم است به بررسی دقیق‌تر ساز و کار آن بپردازیم.

۱.فعالیت الکتریکی طبیعی مغز

مغز انسان از میلیاردها سلول عصبی به نام نورون تشکیل شده است. این نورون‌ها از طریق پیام‌های الکتریکی و شیمیایی با یکدیگر ارتباط برقرار می‌کنند. فعالیت الکتریکی مغز در حالت عادی، دارای الگوهای منظمی است که به کنترل افکار، احساسات، حرکات و سایر عملکردهای بدن می‌پردازد.

۲.فعالیت الکتریکی غیرطبیعی در صرع

در افراد مبتلا به صرع، گروهی از نورون‌ها در یک ناحیه خاص از مغز دچار فعالیت الکتریکی غیرطبیعی و ناگهانی می‌شوند. این فعالیت غیرطبیعی، به طوفانی از فعالیت الکتریکی تبدیل می‌شود که به آن تشنج می‌گویند.

۳.علل فعالیت الکتریکی غیرطبیعی

علل مختلفی می‌توانند منجر به فعالیت الکتریکی غیرطبیعی در مغز و در نهایت تشنج شوند، از جمله:

●        جهش‌های ژنتیکی

●        آسیب‌های مغزی

●        نارسایی‌های مادرزادی

●        بیماری‌های خودایمنی

●        اختلالات رشدی

۴.انواع تشنج

نوع تشنج به محل شروع فعالیت الکتریکی غیرطبیعی در مغز و نحوه انتشار آن در سایر قسمت‌های مغز بستگی دارد. انواع مختلفی از تشنج وجود دارد که هر کدام علائم و نشانه‌های خاص خود را دارند.

۵.پیامدهای تشنج

تشنج می‌تواند طیف وسیعی از علائم و نشانه‌های عصبی را ایجاد کند، از جمله از دست دادن ناگهانی هوشیاری، سفتی عضلات، لرزش، اختلالات حسی، توهمات و تغییرات خلقی. در برخی موارد، تشنج می‌تواند منجر به آسیب مغزی یا حتی مرگ شود.

۶.تشخیص صرع

تشخیص صرع بر اساس شرح حال بیمار، معاینه فیزیکی و آزمایشات مختلف از جمله نوار مغزی، تصویربرداری از مغز و آزمایشات خون انجام می‌شود.

۷.درمان صرع

درمان صرع به نوع صرع، شدت علائم و سایر عوامل بستگی دارد. درمان‌های مختلفی برای صرع وجود دارد، از جمله این موارد داروها، جراحی و تحریک عصب واگ است.

۸.پیش‌بینی صرع

پیش‌بینی روند بیماری صرع در افراد مختلف می‌تواند متفاوت باشد. برخی افراد با درمان مناسب می‌توانند تشنج‌های خود را به طور کامل کنترل کنند، در حالی که برخی دیگر ممکن است به تشنج‌های مکرر و عوارض جانبی داروها دچار شوند.

به طور کلی درک عمیق‌تر از ساز و کار صرع، از اهمیت بالایی برخوردار بوده و می‌تواند تاثیرات بسیاری بر روند بهبودی بیماران داشته باشد.

تشنج

تشنج، اختلالی ناگهانی در فعالیت الکتریکی مغز است که منجر به تغییرات رفتاری، حسی یا حرکتی می‌شود. این حالت گذرا می‌تواند در هر ناحیه‌ای از مغز رخ دهد و علائم آن بسته به ناحیه‌ی درگیر متفاوت خواهد بود. تشنج می‌تواند در قالب حرکات غیرارادی عضلات، تغییرات حسی مانند دیدن نور یا شنیدن صداهای عجیب یا حتی اختلال در سطح هوشیاری و حافظه خود را نشان دهد.

صرع

در مقابل، صرع به عنوان یک اختلال مزمن مغزی تعریف می‌شود که با تمایل به تشنج‌های مکرر مشخص می‌شود. این تمایل، ناشی از فعالیت غیرطبیعی و مداوم سلول‌های عصبی در مغز است. صرع با طیف گسترده‌ای از علل، از جمله ژنتیک، آسیب مغزی، سکته مغزی و عفونت، مرتبط است.

کلام آخر

در نهایت در این مقاله به شرح و برسی عمیق‌تر بیماری صرع پرداختیم. صرع، بیماری پیچیده‌ای با ابعاد مختلف است که می‌تواند زندگی افراد مبتلا را به طور قابل‌توجهی تحت تاثیر قرار دهد. با این حال، درک عمیق‌تر این بیماری، از جمله علل، مکانیسم، علائم و روش‌های درمانی، به ما در کنترل بهتر آن و ارتقای کیفیت زندگی بیماران کمک می‌کند.